Nga Baki Ymeri
Camelia Marin na ofron poezi të frymëzuara dhe të shkarkuara nga zemra dhe shpirti. Autori shkruan një poezi reflektuese që shpaloset në disa shtresa medituese. Jehona e vargut të tij lind rezonanca të gjera, dërrmuese. Projektohen imazhe dhe tema përmes të cilave marrin formë ylberi të reja lirike, të artikuluara në përballje fjalësh që i bëjnë përshtypje të fortë poezisë dhe krijuesit të saj. Poezitë e saj pasqyrojnë pikturën dhe kaligrafinë, dritën dhe hijen, një alkimi origjinale midis mendimit dhe vargut, sepse poetja e mbart gjithmonë atë mister në tekst, duke rrjedhur si një ngjyrë e lëngshme në faqen e kanavacës së mrekullueshme: „Mund të jetë ora e rishkrimit. dashuritë/ Jo vetëm me pendën e zhytur në bojë/ Por me gjithë prushin e mallit qanë shumë kohë më parë/ Që shkëndijë për të ikur për herë të dytë./ Është koha të nxjerrim nga sirtari/ Fotot që kemi fshehur,/ Le t’i shikojmë dhe i japim vetes/ Momentet e paharrueshme në atë që buzëqeshëm.”
Në mënyrë metaforike, autorja ndjen se poezia është pjesë e qenies së saj. Ajo dhe poezia. Çfarë dialogu i mrekullueshëm! Ajo kurrë nuk u ndje vetëm me të. Poezia nuk ka kufi. Fjalët, të njëjta. Ata shërojnë plagët, hapin sytë e të verbërve. Fjalët e vërteta shpengojnë dhimbjen dhe errësirën brenda nesh. Erë dhe me erë, shpirt dhe shikim-shpirt! Njeri, nga vjen fjala? Buka është fjalë, drita, po kështu, urrejtja dhe errësira janë fjalë. Fjalë që shërojnë dhe fjalë që vrasin, fjalë që ndriçojnë dhe fjalë që errësojnë. Nevoja për të shqiptuar fjalë është një nga nevojat më të zjarrta dhe më të nevojshme të njeriut, krahas nevojës për ushqim, veshje, dashuri, të vërtetë dhe drejtësi. Skulptori përballë ajrit shqipton fjalë, piktori dhe muzikanti. Për një poet, nevoja për të folur fjalë është si nevoja për të marrë frymë.
Në poezinë e Camelias zbulojmë një varg të pasur mendimesh dhe ndjenjash, në thelb një gjendje të botës në aspektin estetik, një rigjallërim të së tashmes së vazhdueshme, por edhe të kujtesës afektive. Vizioni i saj poetik turbullohet nga pyetjet e mëdha ekzistenciale, me një shprehje lirike jokonvencionale, nga e cila shpërthen një un i korsetuar nga të kundërtat, por gjithmonë i aftë për të gjetur përgjigje për tepricën e qytetërimit të përditshëm. Është një krijim lirik ndezës, madje dashuria është plot forcë, me trupa që dërrmojnë E gjithë qenia poetike dridhet para mistereve të ekzistencës, me kujtimet e heshtjeve stërgjyshore dhe mbivendosjet e gjeografive të brendshme antagoniste, që ngrihen magjepsëse nëpër shirat pranverore, kur liqeni e dashurisë është plot zambakë uji: „Në prag të një çasti harrese/ Është një fije e hollë për askund/ Mbi të cilën mund të pengohesh si rastësisht/ Dhe të shpërfillësh përmbajtjen e tregimeve të djeshme./ Ecim në mbrëmje nga bregun e detit.”
Numrat janë specialiteti i autores, por kur shpreh mendime, ndjenja dhe ide, përdor me kujdes germat që e ndihmojnë të shprehet, duke pasur gjithmonë diçka për të thënë. Autorja e ndjen dhe e sheh bukurinë aty ku askush nuk e vë re. Fjalët kanë fuqinë për t’i dhënë jetë një universi të pafund. Ata mund të sjellin në ekzistencë një regjistër të pafund idesh dhe ndjenjash. Pra, imagjinoni se keni në dorë një violinë që keni marrë si dhuratë nga prindërit tuaj, pra një shpirt i ndjeshëm dhe delikat. Nëpërmjet saj, ju keni aftësinë për të transmetuar dridhjet e dashurisë deri në fund të botës. Gjithsesi, varet se si e ke përvetësuar artin e transpozimit të aspiratave fisnike të shpirtit në realitetin e ndjeshëm: „Është kaq e bukur-mbrëmja/ Kur hapat e tu të shpejtë drejt meje mblidhen,/ Kur vala e mbart nën palosjen e hënës. deti/ Dhe aroma e verbenës noton në ajër…/ E sa e bukur është ora e fshehtë/ Kur kupa e natës mbushet me yje/ Dhe jehon, si diaforë…/ Pëshpëritjet e tua të ngrohta, mes të qarave të mia…”
Camelia Marin është një poete me një shprehje artistike të pjekur, reflektuese, origjinale në fjalën dhe emocionin që rrëmben në vargje të paharrueshme. Autorja prezantohet para lexuesve të saj me një vëllim dygjuhësh rumanisht-shqip. Ajo është një qenie me temperament, me natyrë të mirë, siç janë pak në letërsinë tonë bashkëkohore. Poezitë e saj janë të shkumëzuara si shampanjë që djeg fytin e etur për dashuri si pije të forta. Kalimi i kohës ngjall nostalgji në shpirtin e poetes, që ndjen se nuk i trembet dimrit të ekzistencës, si në shtëpinë e nënës: „Ti ishe moj aurora borealis/ Në të cilën Universi vërshoi me ngjyra./ Ti erdhe nga ajo. botë ireale/ Që e kam ëndërruar kaq herë./ Në netët e ngrira të fjordeve/ Më kanë ngrohur ngjyrat e paimagjinueshme/ Larë në buzëqeshje fluturash/ Mbi kyçet e yjeve të fjetur.”
Fjalët e Camelia-s janë flutura të metamorfozuara në mendime. Të gjitha këto maska nëpër të cilat kalojnë mendimet e poeteshës përvijojnë një profil lirik mbresëlënës, real dhe origjinal. Nga fryti i ëndrrave të saj ne ndjejmë realitetin tonë. Numrat janë specialiteti i autores, por kur shpreh mendime, ndjenja dhe ide, përdor me kujdes germat që e ndihmojnë të shprehet, duke pasur gjithmonë diçka për të thënë. Autorja e ndjen dhe e sheh bukurinë aty ku askush nuk e vë re. Fjalët kanë fuqinë për t’i dhënë jetë një universi të pafund. Ata mund të sjellin në ekzistencë një regjistër të pafund ideshë dhe ndjenjash. Pra, imagjinoni se keni në dorë një violinë që keni marrë si dhuratë nga prindërit tuaj, pra një shpirt i ndjeshëm dhe delikat. Nëpërmjet saj, ju keni aftësinë për të transmetuar dridhjet e dashurisë deri në fund të botës. Sidoqoftë, varet nga mënyra se si e keni zotëruar artin e transpozimit të aspiratave fisnike të shpirtit në realitetin e ndjeshëm.
Camelia Marin është një poete me një shprehje artistike të pjekur, reflektuese, origjinale në fjalën dhe emocionin që rrëmben në vargje të paharrueshme. Autorja prezantohet para lexuesve të saj me një vëllim dygjuhësh rumanisht-shqip. Ajo është një qenie me temperament, me natyrë të mirë, siç janë pak në letërsinë tonë bashkëkohore. Poezitë e saj janë të shkumëzuara si shampanjë që djeg fytin e etur për dashuri si pije të forta. Kalimi i kohës ngjall nostalgji në shpirtin e poetes, që ndjen se nuk i trembet dimrit të ekzistencës, si në shtëpinë e nënës: „Ti ishe moj aurora borealis/ Në të cilën Universi vërshoi me ngjyra./ Ti erdhe nga ajo. botë ireale/ Që e kam ëndërruar kaq herë./ Në netët e ngrira të fjordeve/ Më kanë ngrohur ngjyrat e paimagjinueshme/ Larë në buzëqeshje fluturash/ Mbi kyçet e yjeve të fjetur.”
Fjalët e Camellia-s janë flutura të metamorfozuara në mendime. Të gjitha këto maska nëpër të cilat kalojnë mendimet e poetit përvijojnë një profil lirik mbresëlënës, real dhe origjinal. Nga fryti i ëndrrave të saj ne ndjejmë tingujt e psherëtimave tona. Dëgjuar vetëm nga ne, në absolutin e përjetshëm. Poezia e autores është e ngarkuar me imazhe specifike, të cilat jo vetëm shprehin asociacione, por edhe tema shpesh befasuese. Zbulimet filozofike janë gjithmonë të veshura me marrëdhëniet e thjeshta të jetës së përditshme. Kaligrafe e gjendjeve dhe shqetësimeve shpirtërore, Camelia Marin ka guximin të thotë të vërteta, të rikrijojë jetën nga copëza ëndrrash dhe sekretesh: „Të kërkova nëpër labirintin e kujtimeve të humbura/ Vazhdova të gjeja një hije a një gjurmë/ E dija që – ishe aty kur mbante erë frutash/ E tharë në papafingo të një të mire të mbetur.” Dendësia e ideve, vrullja e llogaritjes verbale, zbulon një jetë të përditshme të butë ose të trazuar, por jo banale në thelbin e saj. E gjithë kjo është dëshmi e një poezie të thellë, e vaditur nga kaq shumë mundime shpirtërore, e hijeshisë së disponimeve të mirëfillta lirike.
Camelia Marin është një burim mrekullish që qetëson çdo mundim të brendshëm. Ajo është arkitektja që riorganizon poetikisht botën, sipas shpirtit të saj, aq të thellë dhe misterioze. Autorja rindërton një rrugë për të dhënë një përkufizim të shkretëtirës që na pret nëse nuk gjejmë forcën të njohim përjetësinë e poezisë. Pronarja e këtyre vargjeve është një qenie e trazuar nga natyra e saj. E bukura hyjnore në poezi, zgjon shqisat e gjumit. Vargu i Camelias na mbush shpirtin me ndjenja të bukura. Në zemrën e saj ka vetëm një gjë hyjnore: „Dhe sikur sot të ishte gjithçka/ Do të doja të isha krahu me të cilin një fjalë/ Të fluturoja edhe një herë për të shkruar një histori/ Të mbaja një avull të fryrë nga era.” Nostalgjia e autorit është e qetë. Intensiteti i ndjenjave është i jashtëzakonshëm. Camelia Marin nuk është poetja e heshtjes apo e habisë. Ajo është poetesha e një dhuratë hyjnore me aromën e një kerubini.
ORA E DASHURIVE TË RISHKRUARA
Mund të jetë ora e dashurive të rishkruara
Jo vetëm me penën e zbutur në kalimaarë
Por me gjithë prushin e mallit kaherë të qarë
Që të shkrepëtijnë shkëndijat për herë të dytë.
Është koha për ta nxjerrë nga sirtari
Fotografitë të cilat kemi fshehur,
T’i shikojmë dhe t’i japim si dhuratë
Çastet paharrueshme kur buzëqeshëm.
Për një orë u mbajtëm përsëri për dore
Mendoja se ta harrova përkëddheljen
Por humba përsëri në pluhurin e hënës
Thuajse kur më çove sërish në qiej.
U pamë përsëri në sy, u përqafuam
Dhe do të doja të mos më lësh të shkoj
Për të më mbajtur pranë për më shumë se një natë,
Më shumë se një ëndërr nga një keqardhje në perëndim.
Dhe ndoshta do të shkruajmë dy fjalë së bashku
Në anën e pasme të një fotografie:
Data dhe ora kur u rishkruan
Dy dashuri me tëmthe argjendi.
AROMAT E NATËS
Era jote e barit të goditur nga stuhia,
Një pranverë që e kërkon vjeshtën
Me mollë të pjekura dhe pelte me ftua
Më përkëdhel në çdo natë.
Dhe në agim sërish ka erën tënde
Sepse pas një nate përqafimesh
Të humbura në pëshpëritje e vajtime
Në rrugë me shigjetë: drejt të djeshmes!
Dhe thuase sërish ke erë bliri që lulëzon.
Në rrënjë të tij buzëqesh “mos më harro”
Kërcen nga aroma e tyre një flladitje
Që … qëndron, apo diçka e tillë.
Ende dua të të nuhas në çdo mëngjes
Dhe për të t’i ledhatuar sytë me puthje
Rri edhe pak. Jashtë po ngrihet mjegulla.
Dhe ti mbete. Buzëqesh. Të mashtrova pak.
KËSHTU QË…
Mbrëmja është kaq e bukur
Kur hapat e tu të shpejtë drejt meje mblidhen,
Kur nën palosjen e hënës vala e mbart detin
Dhe aroma e verbunës noton në ajër…
Dhe sa e bukur është ora e fshehtë
Kur kupa e natës mbushet me yje
Dhe në jehona kumbon, si një diaforë,
Pëshpëritjet tua të ngrohta, mes ofshamave të mia…
E bukur është edhe era e fshehur në perde
Që na ledhaton trupin dhe qenien tonë
Me gishta hajdutë nga një ëndërr e egër,
Duke zbuluar misterin, duke mbirë dëshira…
RELATIVISHT VONË
Në prag të një momenti të harresës
Është një fije e hollë për askund
Ku mund të pengohesh, si rastësisht
Dhe të injorosh përmbajtjen e tregimeve të djeshme.
Ne po ecim në brigjet e detit në mbrëmje.
Duart janë të ftohta dhe sytë duken bosh
Dhe pulëbardhat sërish klithin n’kulmin e lumturisë
Se ata këputën nga një krah prej nve të dyve.
Dhe deti sot është i zemëruar dhe nervoz.
Kanë ngrirë pendët e delfinëve në valë
Tl them se nga dantella e saj e shkumëzuar
Më mirë thurni tre shalle për delfinët.
Ti qesh. Mua po më merr me freski.
Thuajse në përmallimin tonë bie puhi…
Ndoshta zjarri është ende i gjallë në ne …
Të them se do të doja që të rrije një natë
Por kam frikë se është për tepër vonë.
Ti shikon orën. Te ti kanë kaluar shtatë gjysma.
HESHTJE E SHURDHËT
Të kërkova nëpër labirintin e kujtimeve të humbura
Vazhdova të hasja në një hije ose një gjurmë hapi
E dija që ishe aty kur mbante erë frutash
Të thara në mansardën e një lamtumire.
Të kërkova nëpër këngë të harruara në agim nga kriketat
Dhe përmes farave të rëna nga një fushë me lulekuqe,
Nëpër këtë botë ku nuk e di se ku po endesh,
Të thërras ndër jehona, të murmurit, por ti hesht.
Të kërkova kaherë derisa e grisa tabanin tim
Në muret tronditëse të rënë nga rrënojat,
Në mua bari më futi shigjetën e mprehtë
Dhe në plagën e helmuar lulëzuan psherëtima.
Të kërkova me një gojë të përzhitur
Mbi të cilën mbetën vetëm shpuza nga puthjet,
Përmes qemereve të një katedrale gotike
Në të cilën merr frymë vetëm heshtja e shurdhër.
SHKËNDIJA
Nga gurët me avull i bëj shtigjet e mia nëpër re
Kuajt vrapojnë me brirë që gjëmojnë nga iluzione
Përmes pishinës së topazit nën hënën e argjendtë
Kur ëndrrat shtatzëna shkaktojnë përsëri konfuzion.
Përmes skorjes së pafermentuar të dëshirave të imagjinuara
E fërkojnë shputën e tij të thatë me të dridhura
Dhe në zemrën e çmendur filloi edhe një herë
Shkëndijat e pashuara në prushin e dy endacakëve.
Lëshojmë amnarin, fryjmë në zjarr për një çast
Kur perëndimi i diellit i thërret beduinët
Drejt oazeve me fjorde të hamendësuara në dëborë.
Dhe njëbrirëshët po e shkelin barin e hënës.
