Ish-zëvendëskomandanti dhe komandanti në detyrë i Forcës Detare dhe Rojes Bregdetare, Artur Meçollari ka nxjerrë detaje “bombastike” nga aferat e pronave në ushtri. Në një intervistë për gazetën “SOT”, Meçollari ka treguar se si nisën denoncimet , pengesat dhe presionet ndaj tij për të mbyllur gojën dhe të gjithë zyrtarët e lartë që janë të implikuar dhe rrezikojnë të goditen nga SPAK.
Meçollari zbardh faktet korruptive që implikojnë zv/kryeministren Belinda Balluku, ish-ministren Olta Xhaçka, ministrin e Mbrojtjes Niko Peleshi, presidentin Bajram Begaj, oligarkë e biznesmenë. Ai thotë se gjatë këtyre tre viteve, janë thirrur shumë personazhe “VIP” në SPAK për të dhënë llogari, si edhe prokurorët kanë sekuestruar 20 telefona.
Po ashtu, gjatë intervistës me kryeredaktorin e gazetës “SOT”, Rigels Seliman, ushtaraku i lartë Meçollari thekson se presidenti Bajram Begaj është i përfshirë pothuajse në të gjitha aferat e pronave të Forcës Detare, duke nisur nga baza detare e Sarandës, Shëngjinit dhe pronës nr. 219 në Porto Romano. Madje ai thotë se kreu i shtetit, si një person i kapur dhe lehtësisht i shantazhueshëm, u emërua në detyrën e Presidentit nga kryeministri Edi Rama.
-Kapiten Meçollari, çfarë ju shtyu të filloni të denonconit aferat e pronave në Forcat Detare?
Natyrisht, mbrojtja e interesit publik, gatishmëria, operacionaliteti dhe misioni i Forcë Detare. Forca jonë Detare është një force e vogël, me mjete me autonomi të ulët. Këto baza detare të shpërndara përgjatë gjithë bregdetit i shërbejnë asaj për përmirësimin e mbështetjes logjistike dhe rritjes së autonomisë. Ato janë thelbësore për një gatishmëri dhe operacionalitet të pranueshëm për përmbushjen e misionit të Forcës Detare dhe Rojes Bregdetare. Mbrojtja e vendit, ushtrimi i sovranitetit të Shtetit Shqiptar, si dhe shpëtimi i jetës njerëzore në det dhe nga deti, janë interesi më i lartë publik. Gjatë kohës që kam kryer detyrën e zëvendëskomandantit dhe komandantit në detyrë të Forcës Detare, zyrtarisht kam kundërshtuar dhënien me qira dhe koncesion të bazës detare të Sarandës, kundërshti që kanë qenë më të thella, sidomos me Ministren Xhaçka.
Në nëntor 2019 Znj. Xhaçka më kërkoi një pjesë të bazës së Kepit të Palit për familjarët e saj, për të cilin në vitin 2012, në qeverisjen e Sali Berishës dhe Arben Imamit, për shkak të kundërshtive më kishin liruar për herë të parë nga FA. Mbas lirimit tim nga detyra më 7 gusht 2020 dhe nga Forcat e Armatosura më 11 shtator 2020, më 21 dhjetor 2020 me anë të një letre rreth 21 faqe vura në dijeni KM Rama mbi korrupsionin që kishte përfshirë Ministrinë e Mbrojtjes dhe Forcat e Armatosura. Në letër u përfshi edhe korrupsioni me bazën detare të Sarandës, Shëngjinit dhe prona të tjera të Forcës Detare. Kjo letër iu dërgua për dijeni dhe Ambasadores Yuri Kim. Në fakt, më parë, më 9 nëntor 2020, KM Rama, në një takim në zyrën e tij, u informua për korrupsionin në FA nga Ambasadorja e SHBA znj. Yuri Kim. Pasi prita rreth tre muaj, dhe KM jo vetëm që nuk ktheu më përgjigje, por nuk ndërmori asnjë veprim konkret institucional për të luftuar korrupsionin, në mars 2021 ju drejtova me dy kallëzime penale SPAK-ut dhe njëkohësisht i bëra publike.
Kallëzimin e parë në SPAK e kam bërë në fund te marsit 2021, për bazën detare të Sarandës. Në muajin prill 2021 u regjistrua si dosje hetimore me nr 108/2021 dhe në korrik 2022 kam bërë një kallëzim shtesë. Po ashtu, në fillim të prillit 2021 kam bërë një kallëzim të dytë në SPAK për bazën detare të Shëngjinit, hetim i regjistruar në muajin prill 2021 me nr. 109/2021. Këto dy kallëzime janë bërë ndaj ish Ministrit të Mbrojtjes Olta Xhaçka, ish Shefave të Shtabit të Përgjithshëm të FA Bardhyl Kollçaku dhe Bajram Begaj, si dhe disa oficereve komandues Sot, këto dy hetime përfshinë gjashtë çështje: kontratën e qirasë me “Marina Bay Saranda”, kontratën koncesionare me “Marina Limion”, dorëzimin e bazës detare të Sarandës, zaptimin dhe ndërtimin pa leje në pronën nr. 219 në Porto Romano, ndërtimin i objektit katërkatësh në bazën e Shëngjinit, si dhe procedura e nxjerrjes nga Plani i Vendosjes dhe Përhapjes të 133 ha nga 200 ha të katër bazave detare.
Për tre prej tyre SPAK ka nisur hetimin kryesisht. Sot, mbas mbi tre vjet hetime, SPAK ende nuk deklaron cilët janë personat nën hetim. Por dihet se është vendosur nën sekuestro preventive baza detare e Sarandës prej 4 ha, si dhe nëntë prona prej 66,4 ha në bazën detare të Shëngjinit. SPAK ka marrë në pyetje mbi 25 ushtarakë dhe civilë, duke përfshirë dhe zyrtarë dhe ish zyrtarë të lartë të FA dhe Ministrisë së Mbrojtjes. Po ashtu për shkak të këtij hetimi janë sekuestruar rreth 20 telefona celularë në FA. Eksperienca ime, si ish Drejtor i Inspektimit dhe Antikorrupsionit në Ministrinë e Mbrojtjes, më ka treguar se ankimimi administrativ është i domosdoshëm përpara një kallëzimi penal. Kjo pasi kundërshtia mund të zgjidhet administrativisht, por dhe i heq palës tjetër mundësinë e pretendimeve në një proces penal. Kjo është arsyeja që sot KM Rama nuk flet dhe nuk mund të flasë as nesër për “kumbulla dhe dardha të ngrëna pas kurrizit të tij”, pasi është vënë në dijeni në kohën e duhur, si nga Ambasadorja Kim edhe nga unë.
-A keni hasur në ndonjë pengesë ose presion gjatë kohe që keni denoncuar aferat?
Natyrisht. KM Rama, autoritetet e larta të FA dhe Ministrisë së Mbrojtjes, oligarkët e përfshirë, si dhe shume persona të prekur nga kundërshtitë e mia dhe hetimet, nuk ma harrojnë. Fillimisht më liruan nga detyra në Forcën Detare. Pas një muaji më liruan edhe nga FA, nëpërmjet një procesi të fabrikuar dhe manipuluar, të drejtuar nga ish Shefi i Shtabit të Përgjithshëm Bajram Begaj, me përfshirjen e Olta Xhaçkës dhe Bardhyl Kollçakut (edhe pse në lirim) dhe natyrisht me miratimin e Edi Ramës. Pas lirimit tim nga FA, strukturat e FA me urdhër të Bajram Begajt më kanë bërë tre kallëzime penale dhe një padi civile, të cilat pothuajse janë humbur nga FA me vendime të disa gjykatave. Po ashtu, në dhjetor 2020 Gjykata Administrative e Shkallës së Parë Tiranë ka shpallur absolutisht të pavlefshëm dy urdhra të Olta Xhaçkës dhe dy urdhra të Bajram Begajt, si pjesë e procesit administrativ të lirimit tim nga FA dhe detyrimin e rikthimit tim në FA. Ministria e Mbrojtjes dhe Shtabi i Përgjithshëm e ankimuan vendimin dhe aktualisht çështja është në Gjykatën e Administrative të Apelit në pritje të shqyrtimit.
Po ashtu, kohe më parë kam patur dhe presione të karakterit financiar, me heqje nga puna të familjarëve, telefonata anonime, oferta dhe shantazhe, por që natyrisht nuk kanë dhënë rezultat. Dy vitet e para mbas lirimit nga FA nuk jam paguar me pagesën kalimtare si ushtarak. KM Rama, nëpërmjet Z. Agaçi, pas ankimit administrativ më bëri një ofertë për ti shërbyer si këshilltar i sigurisë kombëtare. E pranova ofertën me kusht rikthimin tim në FA. Z. Rama e pranoi dhe për këtë Z. Peleshi nisi procedurat e rikthimit. Por, nën presionin e Olta Xhaçkës, Bajram Begajt dhe disa oligarkëve KM Rama ndryshoi mendje. I gjithë ky presion ndaj meje dhe familjes time ka patur vetëm një qëllim, HESHTJEN TIME. Kjo periudhë katërvjeçare ka qenë e vështirë për mua, por sidomos për familjen time. Gjithsesi drejtësia do të triumfojë.
-Kush janë përfshirë në aferat e pronave në ushtri? Mund ti denonconin me emra zyrtarët…
Pavarësisht mungesës së informacionit nga SPAK, si një çështje ende në hetim, vendimi i Gjykatës së Lartë Nr.00-2023- 1001, datë 15.06.2023, i cili gjendet i publikuar, na jep një pamje të qartë të gjetjeve të SPAK-ut dhe vendimeve të tre gjykatave për sekuestron preventive të bazës detare të Sarandës. Edhe pse ka pak emra, ka shumë funksione publike, mbi të cilët SPAK ngre dyshime të arsyeshme për kryerjen e veprave të ndryshme penale. Në pronat e Forcës Detare, pra që lidhen me kallëzimet e mia, si dhe të nisura kryesisht nga SPAK, deri tani janë të përfshirë ish Ministri i Mbrojtjes Olta Xhaçka, ish Shefi i Shtabit të Përgjithshëm Bajram Begaj, ish Shefi i Shtabit të përgjithshëm Bardhyl Kollçaku, Ministri i Infrastrukturës dhe Energjitikës Belinda Balluku, dy komandant të Forcës Detare, dy shefa të tjerë të Shtabit të Përgjithshëm, shumë ushtarak dhe civilë në FA, Forcën Detare, Ministrinë e Mbrojtjes dhe Ministrinë e Infrastrukturës dhe Energjitikës.
Prokuroria e Posaçme (SPAK) ka ngritur dyshime se zyrtarët e lartë të Forcave të Armatosura dhe zyrtarë të Ministrisë së Mbrojtjes, kanë kryer veprime në kundërshtim me ligjin dhe aktet nënligjore në praktikën e dhënies me qira dhe dhënies me koncesion të pronës nr. 696, të njohur si “Baza Ndihmuese Limion Sarandë” (paragrafi 92). Kjo akuzë përfshin si marrëveshjen e qirasë me “Marina Bay Saranda” edhe atë koncesionare me “Marina Limion”. Me termin “zyrtarët e lartë “ përfshihen funksione si, ministër, shef i Shtabit të Përgjithshëm, drejtor në Ministri të Mbrojtjes dhe Shtab të Përgjithshëm, apo komandant të Forcës Detare. Deri sot në SPAK janë thirrur për tu pyetur, Bajram Begaj, Olta Xhaçka, Belinda Balluku, Bardhyl Kollçaku, Jeronim Bazo, Ismail Shehu, Ilir Pujo, Ilir Xhebexhia, Adnand Agastra, Altin Kurti, etj, si dhe shumë ushtarak dhe civilë në nivele të ulëta. Në SPAK janë thirrur edhe pronarët e kompanive “Marina Bay Saranda, “Marina Limion” dhe “Portit MBM”, por pak media e kanë dhënë këtë informacion. Tashmë “Marina Bay Saranda” ka çuar në Gjykatën Kushtetuese vendimin e Gjykatës së Lartë për sekuestron preventive të bazës së Sarandës, por që nuk ka mundësi ta fitojnë.
Gjykata Kushtetuese nuk mund të dali kundër vendimit të saj nr. 10 të vitit 2015 ku shprehet se “Plani i Vendosjes dhe Përhapjes së FA-ve, që u referohet dispozita ligjore konkrete, është aspekt organizativ i drejtimit të FA-ve me karakter strategjik.”. Por pyetja më e rëndësishme është se si arriti kjo kompani të lidhi një kontratë qiraje 1 Euro për 20 vjet për një sipërfaqe prej 26,5 ha më të favorshme se propozimi i saj fillestar, duke marrë dhe kompetencat e ruajtjes së operacionalitetit të Forcës Detare, kompetencë dhe përgjegjësi ligjore e Komandantit të Forcës Detare dhe Shefit të Shtabit të Përgjithshëm të FA. Avokatia qe Ministri i Mbrojtjes Olta Xhaçka dhe Shefi i Shtabit të Përgjithshëm Bardhyl Kollçaku bënë në favor të kompanive duke anashkaluar Presidentin, çuan në shkeljen e ligjit dhe dëmtuan gatishmërinë luftarake të Forcës Detare. Duket që Gjykata e Posaçme e Shkallës së Parë e ka arsyetuar vendimin duke e parë rrezikun e disponimit të lirë të pasurisë. Dorëzimin e pronës së bazës detare të Sarandës më mars 2022, mbi të cilën u vendos sekuestro preventive, konsiderohet nga SPAK si një vepër penale.
Sipas SPAK kjo “mund të lehtësojë apo të zgjasë pasojat e veprës penale apo të lehtësojë kryerjen e veprave të tjera penale” dhe “vendosja e masës së sekuestrimit parandalon rrezikun e shitjes, tjetërsimit apo humbjes se pasurisë që mund të konfiskohet” (paragrafi 104). Dorëzimi i bazës detare është bërë nga një komision i ngritur në Forcën Detare me kërkesën dhe mbikëqyrjen e ish Shefit të Shtabit të Përgjithshëm Bajram Begaj dhe dy komandantëve të fundit të Forcës Detare. SPAK shprehet se “VKM-ja nr. 515, datë 1 korrik 2020 për dhënien me koncesion të Portit Turistik kompanisë “Marina Limion”, si Bashkimi i Operatorëve “Kastrati Group” dhe “Edil-al” SHPK, është në kundërshtim me parashikimin e nenit 6 të ligjit nr. 125/2013 “Për Koncesionet” (paragrafi 40). SPAK ka dyshimin e arsyeshëm se kemi të bëjmë me një vepër penale, e cila ka dhënë pasoja. Kjo VKM është propozuar nga Ministria e Infrastrukturës dhe Energjitikës drejtuar nga Belinda Balluku dhe vendimin për dhënien me koncesion e ka marrë komisioni i koncesioneve në këtë ministri, pa verifikuar statusin e pronës së bazës detare në Sarandë dhe me një kërkesë nga “Marina Limion”, kur kjo ende nuk ishte regjistruar në QKB.
Gjykata e Posaçme e Shkallës së Parë për Korrupsionin dhe Krimin e Organizuar, me vendimin nr. 91, datë 24.2.2023, ka vendosur: … Caktimin e masës së sigurimit pasuror “sekuestro preventive” për pasurinë nr. 696, …. “pasi gjykata çmon se në ngarkim të të dyshuarve, të këtij procedimi penal, ekziston dyshimi i arsyeshëm i bazuar në prova se është konsumuar elementi i veprës penale “Shpërdorimi i detyrës” parashikuar neni 248 të Kodit Penal. (paragrafi 48). Po ashtu shprehet se ka vendosur sekuestro preventive, pasi është cenuar gatishmëria dhe operacionaliteti i Komandës së Forcës Detare, pikërisht mbi pronën nr. 696, pronë e vendosur në plan vendosje dhe përhapje, duke vënë në rrezik sigurinë kombëtare”.
– Ju jeni një ndër kritikët më të mëdhenj të Presidentit Bajram Begaj, i cili tashmë ka dy vjet në krye të Presidencës. Si ju duket puna e tij dhe a rrezikon që ai të merret nën hetim nga SPAK? Ua them këtë pasi ai ka imunitet…
Askush nuk ka imunitet ndaj hetimit penal nëse ka dyshime të arsyeshme për kryerjen e një vepre penale, si gjatë ushtrimit të një funksioni të rëndësishëm, si President i Republikës, aq më pak kur dyshohet se e ka kryer në detyrën pararendëse. Për këtë qëllim, me drejtësinë e re u krijua edhe SPAK. Heqja e imunitetit nga Parlamenti është një akt procedurial për disa masa specifike të sigurisë personale kur ajo shihet e nevojshme. Në gjykimin tim Bajram Begaj është nën hetim nga SPAK. Bajram Begaj është pyetur dy herë nga SPAK dhe BKH, në zyrën e tij në Presidencë, lidhur me pronat e Forcës Detare. Ai asnjëherë nuk e ka mohuar këtë. Kjo çështje ka qenë edhe pjesë e bisedës së KM Rama me Bajram Begaj në Presidencë në fillim të muajit dhjetor në shoqërinë e Shefit të Shtabit të Përgjithshëm të FA Arben Kingji dhe Ministrit të Mbrojtjes Niko Peleshi.
Bajram Begaj është i përfshirë direkt në ndërtimin e godinës katër katëshe në bazën detare të Shëngjinit. Kur objekti ishte në themel, Bajram Begaj, si Shef i Shtabit të Përgjithshëm të FA, nxori një urdhër (të klasifikuar) për bllokimin e punimeve. Komandanti i bazës detare të Shëngjinit ditën tjetër kërkoi zbatimin e urdhrit, por me propozim të Bajram Begaj, Ministri Xhaçka e shkarkoi komandantin dhe kështu vijuan punimet. Punimet u bllokuan nga Ministri Peleshi mbas tre muajve kur godina kishte shkuar në katin e katër. Si më parë dhe tani President, Bajram Begaj ka promovuar në grada dhe detyra ushtarakët që nuk zbatuan urdhrin e tij, edhe pse moszbatimi i urdhrit është vepër penale dhe ai ka qenë në dijeni. Ndërsa Bajram Begaj kryente detyrën e Shefit të Shtabit të Përgjithshëm të FA, në tetor 2021, Porti MBM zapton 5,2 ha të Forcës Detare në Porto Romano. Më pas Porti bëri ndërtime pa leje, shkatërrime objektesh, shkatërrim të plote të një monumenti të Luftës së Dytë Botërore dhe të pjesshëm të Murit Antik Romak.
Edhe pse ligji për Policinë Ushtarake, e ngarkon me përgjegjësi Shefin e Shtabit të Përgjithshëm të përdori Policinë Ushtarake për lirimin forcërisht të pronës, jo si veprim i procedimit penale, Bajram Begaj nuk e bëri. Nuk po e bën as Shefi aktual i Shtabit të Përgjithshëm Arben Kingji, tashmë dy vjet në detyrë. Përveç veprave penale të kryera, si ndërrim pa leje në pronë publike dhe shkatërrim të monumenteve të kulturës, vetën humbjet për mospagesë qiraje shkojnë mbi 2 milion Euro. Mosveprimi i tyre ka sjell pasoja në dëm të interesit publik dhe në favor të një pale të tretë. Bajram Begaj kërkesën e parë Komandës së Forcës Detare për dorëzimin e bazës detare të Sarandës tek “Marina Bey Saranda” e ka bërë më 18 gusht 2020, vetëm dy javë nga marrja e detyrës së Shefit të Shtabit të Përgjithshëm të FA dhe një javë mbas shkarkimit tim nga komandant në detyrë i Forcës Detare.
Ai ka monitoruar procesin e dorëzimit, deri në dorëzimin e saj të plotë në mars 2022, si dhe ka vënë në dispozicion të Forcës Detare në maj 2022 mjetet e Komandës Logjistike për boshatisjen e bazës. Të gjitha këto veprime Begaj i ka bërë edhe pse ishte në dijeni nga SPAK se kishte nisur një hetim penal. Dy javë pas dorëzimit të bazës së Sarandës Bajram Begaj është emëruar President i Republikës. Gjykata është shprehur se dorëzimi i bazës ka cënuar gatishmërinë dhe operacionalitetin e Komandës së Forcës Detare, përgjegjësi kjo edhe e Bajram Begaj. Ligji për Pushtetet dhe Autoritetet e Komandimit dhe Drejtimit në FA shprehet se Shefit të Shtabit të Përgjithshëm të FA ka përgjegjësinë për “kontrollon gatishmërinë luftarake dhe merr masa për përmirësimin e saj”. Bajram Begaj është i përfshirë pothuajse në të gjitha aferat e pronave të Forcës Detare, duke nisur nga baza detare e Sarandës, Shëngjinit dhe pronës nr. 219 në Porto Romano. Si një person i kapur dhe lehtësisht i shantazhueshëm, ai u emërua në detyrën e Presidentit nga KM Edi Rama.
Prej më shumë se një viti ai ka mbi tavolinë propozimin e Shefit të Shtabit të Përgjithshëm të FA Arben Kingji dhe Ministrit të Mbrojtjes Niko Peleshi për të nxjerrë nga PVP Ishullin e Sazanit, bazën detare të Palermos, si dhe shtëpinë e Pushimit të Ushtarakëve në Durrës dhe Jalë. Po ashtu prej një viti ka mbi tavolinë propozimin e MEPJ për dekretimin e grupit negociator me Greqinë për të çuar çështjen e detit në Hagë. Duket se një dorë e huaj ia ndalon hedhjen e firmës së tij të shtrenjtë, sidomos për nxjerrjen nga PVP të Sazanit. Deri tani duket se një faktor i jashtëm e ndalon. Sot Bajram Begaj vijon të besojë se Edi Rama është shpresa e vetme e tij për ti shpëtuar drejtësisë. Dhe nuk është çudi që së shpejti ti firmosi të gjitha propozimet që i mban prej kohësh mbi tavolinë.
Por, kjo do të ndodhi kur Bajram Begaj të kuptojë se firma e tij për Sazanin nuk mund të negociohet me pandëshkueshmërinë e tij. Korrupsioni në FA ka arritur në nivele të frikshme dhe ka shqetësuar NATO-n dhe aleatët tanë strategjikë. Ky korrupsion nuk konsiston vetëm tek pronat, por edhe prokurimet, mirëmbajtjen, alokimin e burimeve financiare, deri tek menaxhimi i personelit. Sot gradimet dhe emërimet në FA janë një proces korruptiv, duke përfshirë edhe me rekomandim nga oligarkët. Fakti që KM Rama është vënë në dijeni qysh në fillim, por nuk ka vepruar. Sot kompletimi i FA është shumë i ulët, pasi shumë duan të largohen dhe pak të rekrutohen. Në emër të detyrës ndaj Atdheut, askush nuk pranon të shërbejë në një FA për të pasuruar me korrupsion drejtuesit e tij.
Këto dy dosje penale do të përfshinë shume persona, në Ministrinë e Mbrojtjes, Ministrinë e Infrastrukturës dhe sidomos në Forcat e Armatosura. KM Rama sot është i detyruar të mbroj këtë korrupsion dhe kjo është arsyeja pse ai sulmoi SPAK-un për sekuestron preventive të bazës së Sarandës, duke e quajtur vendim absurd, dhe e bëri këtë nga hoteli i një prej biznesmenëve të interesuar. KM Rama kërkon të “luftoj” korrupsionin duke prishur dhe ngritur institucione, por gjithmonë duke u drejtuar nga persona të kapur dhe të kompromentuar nga korrupsionit. Rreziku i shpërbërjes nga korrupsioni i linjës së komandimit dhe drejtimit të FA është real. Por, siç shprehet KM Rama “më mirë djepi bosh se me shejtanin brenda”. Nëse KM Rama dëshiron vërtet të luftojë korrupsionin, për të cilin dyshoj, duhet të ketë parasysh thënien e gjeneralit dhe Presidentit të SHBA Dëight Eisenhoëer se “integriteti është cilësia më e lartë e drejtuesit”.
Intervistoi: Rigels Seliman
