Ndalimi i hyrjes në Kroaci për Andrija Mandiqin, Aleksa Beçiqin dhe Milan Knezheviqin është mjaft “masë e lartë” dhe mjafton për momentin. Ai u drejtohet njerëzve që konsiderohen përgjegjës në Kroaci për ndërhyrje në punët e saj të brendshme, gjë që po nxit nacionalizmin serb dhe po rinovon historitë për Jasenovacin, sepse edhe Kroacia ultra e djathtë ngrihet në ato histori – tha Dushan Janjiq nga Forumi për marrëdhëniet etnike Pobjeda, duke thënë se Kroacia nuk reagon kurrë pa u konsultuar me Brukselin dhe NATO-n.
Ai vlerësoi se arsyeja e masës së përmendur nuk është vetëm Rezoluta për gjenocidin në Jasenovac, e cila është miratuar nga Kuvendi i Malit të Zi, por edhe karakteri i qeverisë aktuale kroate.
“Kroacia nuk është më qeveria me të cilën malazezët janë mësuar të punojnë, dhe veçanërisht jo qeveria me të cilën ka punuar Milo Gjukanoviq kur ka mundur të bëjë disa zgjidhje të përkohshme. Prandaj, qeveria kroate është e prirur ndaj reciprocitetit dhe politikanët në Mal të Zi harrojnë se zgjidhjet e plota me Kroacinë janë në fakt të përkohshme. Nëse Mali i Zi vazhdon me një politikë të tillë në të cilën ndikimi i Rusisë shihet përmes anëtarëve të qeverisë, veçanërisht pas rindërtimit, dhe çështja e kufijve është një zgjidhje e përkohshme që mund të zgjasë shumë dhe mund të kontestohet, gjë që Kroacia e ka përdorur tashmë dy herë”- tha Janjiq.
Ai sheh problem edhe në disa vendime gjyqësore që janë politike, pavarësisht fakteve të vërtetuara më parë, si p.sh. “grusht shteti” dhe gjëra të ngjashme që tani “duhet të kenë pasoja edhe për rajonin”. Sipas vlerësimit të tij, lëvizja kroate për atdheun dëshiron të ndërpresë marrëdhëniet, të lëvizë kufirin dhe ta tërheqë atë sipas masës së saj, ose të paktën ta bëjë atë një çështje të hapur që cenon sigurinë rajonale.
“Ky është një argument për sigurinë rajonale dhe Mali i Zi, pavarësisht se është anëtar i NATO-s, nuk duhet ta harrojë këtë. Angazhimi i Malit të Zi në NATO është shumë i kufizuar, dhe gjërat e lartpërmendura që po bën qeveria malazeze janë pikërisht në kundërshtim me politikën e NATO-s, si dhe me Rezolutën për Jasenovacin” – thekson Janjiq.
I pyetur se sa masat e lartpërmendura të marra nga politikanët malazezë e dëmtojnë Malin e Zi në rrugën e tij evropiane, Janjiq u përgjigj se Qeveria e Malit të Zi është në rrugën evropiane po aq sa qeveria e Vuçiqit.
“Hapja e kapitullit është një epokë e shkuar që vetë Mali i Zi e hodhi poshtë me protesta dhe ndryshim politikë. Ata tani nuk mund të jenë një shtet i bazuar në meritat e së kaluarës. Në Mal të Zi shoqëria po bëhet dinamike (shumë qytetarë të huaj, kompani, turizëm), por institucionet nuk menaxhojnë të gjitha flukset e parave. Mali i Zi po bëhet i rrezikshëm dhe kjo nuk është mirë. Prandaj pres që Mali i Zi të disiplinohet përmes NATO-s, sepse nuk ka asnjë kanal tjetër” – tha Janjiq.
Ai theksoi se politikanët në rajon besojnë se nuk kanë nevojë as për patentë shofer nëse kanë imunitet parlamentar. Ai kujton se Mali i Zi ka një gjeneratë të re politikanësh që duhet të kuptojnë se në rrugën drejt BE-së nevojiten veprime, jo histori politike.
“Bëni dy-tre ligje të mira dhe miratoni Rezolutën për Jasenovacin, e cila shkatërron të gjitha këto. Spajiqi dhe Milatoviqi duhet ta lexojnë Ligjin për pakicat kombëtare të Malit të Zi dhe të mos luajnë, sepse Kroacia ka gjithmonë mekanizmin e kapitujve 23 dhe 24 për t’ju ndalur për shkak të politikës me të cilën i trembni dhe shënoni pakicën – dhe kjo është rezoluta në Jasenovac” – tha Janjiq.
Pengesë për marrëdhëniet e mira paraqet edhe “bota serbe”, të cilën Janjiq e karakterizon si “organizatë parashtetërore e etnisë serbe”, dhe problemi, thotë ai, është se në të marrin pjesë qeveria dhe zyrtarët e nga Mali i Zi.
“Kjo duhet të shqetësojë qytetarët e Serbisë, Malit të Zi dhe Republika Srpska. Për momentin, kjo çështje është lënë mënjanë në Kroaci falë faktit që opozita në Serbi dhe Republika Srpska nuk votuan për atë rezolutë. Megjithatë, është një problem në zhvillim. Politikanët e orientuar nga e djathta radikale në Kroaci e shohin atë si një Serbi të madhe që do të lëvizë kur të vijnë krizat politike” – vlerëson Janjiq dhe thekson se reagimi i Kroacisë ndaj situatës aktuale do të shihet shpejt në zëvendësimin e ambasadorëve në rajon.
Janjiq tha se Kroacia nuk reagon kurrë pa u konsultuar me Brukselin dhe NATO-n, sepse respekton politikën e jashtme të përbashkët dhe se Rezoluta për Jasenovacin është një provokim i pastër.
Ai e sheh problemin edhe në marrëdhëniet mes këtyre dy vendeve, por edhe në rajon, në faktin se Mali i Zi nuk iu përgjigj në mënyrë adekuate “pastrimit të parave në shkallë të gjerë dhe krimit të organizuar”. Ai kujton se SHBA-të janë shumë të interesuara që të gjithë ata që kanë punuar kundër ligjit të mbahen përgjegjës dhe si shembull përmend se SHBA-ja ka vendosur sanksione ndaj Milorad Dodik, por pavarësisht kësaj, parregullsitë në shpenzimin e parave të përbashkëta në BeH janë duke u zbuluar çdo ditë.
