Momentet më të spikatura të aktivitetit dhe funksionimit të krahinës autonome të Korçës erdhën në një ekspozitë në ditën që shënon 108-vjetorin e kësaj ngjarjeje historike.
Dokumentet e ekspozuara për herë të parë i përkasin një periudhe 4-vjeçare nga viti 1916-1920 nga themelimi te rënia e Republikës.
Dokumentet tregojnë se si funksiononte republika e vogël brenda shtetit në një periudhë të trazuar dhe të vështirë për shkak të luftës së parë botërore.
Kjo ngjarje historike u kujtua me një sërë aktivitetesh në Korçë të organizuara nga këshilli i qarkut.
Kryebashkiaku Sotiraq Filo ndau në rrjetet sociale pamje nga parada me veshje tradicionale nga gjithë rajoni i Korçës. Parada u zhvillua sot, në bulevardin kryesor të qytetit.
Ndërkohë drejtuesi i grupit të PS, Niko Peleshi përmes një postimi në rrjetet sociale e konsideroi ngritjen e flamurit kombëtar nga Themistokli Gërmenji si një akt historik të mbushur me guxim e atdhedashuri, që vulosi rolin e qytetit te Korçës si një qendër e rëndësishme e pavarësisë shqiptare.
“Kjo ditë na kujton sakrificën dhe vendosmërinë e atyre që luftuan për identitetin dhe lirinë tonë. Korça, krenare për historinë e saj, mbetet simbol i patriotizmit dhe i vlerave kombëtare”, shkroi Niko Peleshi.
Shpallja e autonomisë u arrit me mbështetjen e ushtrisë franceze. Themistokli Gërmenji ishte prefekt i Republikës Autonome të Korçës, për të cilin DPA disponon dhe foton duke ngritur flamurin, dhe pranë tij koloneli Henry Descoin.
Administrimi i Qarkut të Korçës do t’i besohej një këshilli prej 14 anëtarësh, në një bërazpeshë mes anëtarëve të krishterë dhe atyre myslimanë. Këshilli ngarkohej me studimin e të gjitha masave që duheshin marrë me mirëadministrimin e qarkut dhe me kontrollin e funksionimit të shërbimeve publike. Sipas Protokollit të 10 dhjetorit 1916, qyteti i Korçës ishte një krahinë “autonome” e administruar nga shqiptarët nën mbrojtjen e autoriteteve franceze.
Por më 16 shkurt 1918, Korça u mor në administrimin e drejtpërdrejtë të komandës franceze.
Pushkatimi i Themistokli Gërmenjit më 7 nëntor 1917, dobësoi ndjeshëm lëvizjen kombëtare shqiptare. Në vijim, organet e sigurimit francez arrestuan bashkëpunëtorët e ngushtë të Gërmenjit, drejtorin e Policisë Qamil Panaritin dhe komisarin Mehmet Pupe. Gjithsesi në krahinë vazhdoi të ngrihej flamuri shqiptar krahas atij francez, si edhe në shkollat që u hapën dhe vijuan me mësimdhënien. Në maj të vitit 1920, forcat franceze u larguan nga Korça, duke marrë fund kështu edhe krahina “autonome” e Korçës.
