Gjithçka ka ndryshuar papritur! Pas përplasjes së ashpër midis presidentit ukrainas Volodymyr Zelenskyj (47) dhe presidentit amerikan Donald Trump (78), e cila ndodhi para syve të mbarë botës, situata për samitin e Ukrainës këtë të diel në Londër ka marrë një kthesë të papritur.
Udhëheqësit evropianë pritet të diskutojnë për politikën rreth luftës në Ukrainë. Pas ngjarjeve të së premtes në Shtëpinë e Bardhë, tema kryesore e samitit pritet të jetë përplasja e Zelenskyjt me Trumpin dhe ndikimi që kjo mund të ketë në marrëdhëniet ndërkombëtare.
Në samit do të marrin pjesë, përveç Zelenskyjt, kancelari gjerman Olaf Scholz, presidenti francez Emmanuel Macron, kryeministrja italiane Giorgia Meloni, kryeministri polak Donald Tusk (67), liderë të tjerë evropianë dhe presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.
Pjesëmarrësit këtë herë luajnë role të veçanta:
► Ndërmjetësi: Kryeministri britanik Keir Starmer është nikoqiri i samitit dhe po përpiqet të gjejë një ekuilibër mes palëve. Ai ka zhvilluar biseda telefonike me të dy liderët, si me Zelenskyjn, ashtu edhe me Trumpin, për të ruajtur mbështetjen e palëkundur për Ukrainën dhe për të gjetur një rrugë drejt paqes së qëndrueshme.
Ndryshe nga shumica e liderëve evropianë, Starmer nuk e shprehu menjëherë mbështetjen për Zelenskyjn në rrjetet sociale, gjë që nga mediat britanike u interpretua si përpjekje për të ndërmjetësuar mes Ukrainës dhe SHBA-së.
► Mbështetësja e Evropës: Kryeministrja italiane Giorgia Meloni ka theksuar rëndësinë e unitetit perëndimor, duke paralajmëruar se çdo përçarje do të dobësonte Evropën dhe do të favorizonte kundërshtarët e saj. Ajo ka propozuar organizimin e një samiti urgjent mes SHBA-së, Evropës dhe aleatëve për të diskutuar sfidat e mëdha, me fokus të veçantë në Ukrainë. Pika e saj e fortë: ajo ka marrëdhëniet më të mira personale me Trumpin.
► Kontaktuesi: Presidenti francez Emmanuel Macron ishte një nga të parët që kontaktoi Zelenskyjn pas krizës në Shtëpinë e Bardhë, duke zhvilluar gjithashtu një bisedë me sekretarin e përgjithshëm të NATO-s, Mark Rutte. Ai ka shprehur qartë qëndrimin e tij në mbështetje të Ukrainës, duke theksuar se vendimi për të ndihmuar Ukrainën dhe për të vendosur sanksione ndaj Rusisë ishte i duhuri dhe duhet të vazhdojë.
► I lënë pas dore: Gjermania, ndonëse mbështetësi i dytë më i madh i Ukrainës pas SHBA-së, nuk po luan një rol të dukshëm në këtë moment. Kancelari Olaf Scholz, për shkak të pasigurisë politike pas zgjedhjeve në Gjermani, nuk ka udhëtuar ende në Washington për të zhvilluar bisedime me Trumpin, ndërsa Macron dhe Starmer tashmë e kanë bërë këtë. Kjo lënie në hije ka shtyrë ekspertin gjerman të sigurisë Roderich Kiesewetter të propozojë që Scholz ta përfshijë liderin e opozitës, Friedrich Merz, në takime ndërkombëtare, ashtu siç Angela Merkel bëri me Scholzin pas zgjedhjeve të vitit 2021.
► Megjithatë: Situata atëherë ishte ndryshe. Merkel dhe Scholz ishin pjesë e G20 në Romë në role të ndryshme – Merkel si kancelare në largim dhe Scholz si ministër i financave dhe pasardhës i pritshëm.
