Truri i njeriut ka shumë avantazhe ndaj edhe inteligjencës artificiale më të avancuar, mendimi krijues, gjykimet etike dhe intuita, për të përmendur disa. Por kur bëhet fjalë për shpejtësinë e përpunimit të informacionit, njerëzit mbeten shumë pas konkurrentëve të tyre të rinj teknologjikë.
Në një studim të ri të botuar në revistën Neuron, shkencëtarët nga Caltech shpjeguan se si llogaritën shpejtësinë e mendimit njerëzor. Po, e lexuat saktë (por sa shpejt e lexuat?). Nuk bëhet fjalë për shpejtësinë me të cilën impulset sinaptike udhëtojnë nga neuronet shqisore në tru (që është rreth 120 metra në sekondë, nëse jeni kuriozë). Në vend të kësaj, është numri i bitëve të informacionit që truri përpunon në mendime për sekondë.
Duke marrë parasysh kompleksitetin e trurit të njeriut, ky numër është çuditërisht i ulët: vetëm 10 bit për sekondë. Për krahasim, një lidhje e thjeshtë Wi-Fi mund të përpunojë 50 milionë bit për sekondë. Pra, me rreth 85 miliardë neurone në tru që mund të mbledhin të dhëna për mjedisin tonë me një ritëm prej një miliard biti për sekondë, pse është kaq e ngadaltë shpejtësia e mendimit?
“Kjo është një shifër jashtëzakonisht e ulët,” tha Meister në një deklaratë për shtyp. “Çdo moment, ne nxjerrim vetëm 10 bit nga trilionat që shqisat tona përthithin dhe i përdorim këta 10 për të perceptuar botën rreth nesh dhe për të marrë vendime. Kjo ngre një paradoks: Çfarë po bën truri për të filtruar të gjithë këtë informacion?”
Një tjetër pyetje që lind kur shqyrtohet ky kufizim i shpejtësisë mendore është pse truri zgjedh të përqendrohet në vetëm një mendim në një kohë, në vend që të përpunojë disa ide njëkohësisht, diçka që teorikisht duket e mundur me strukturën tonë biologjike. Hipoteza më e mirë e autorëve është se kjo lidhet me mënyrën se si mendjet tona janë zhvilluar gjatë miliona viteve. Neuronet dhe truri i hershëm ishin të programuar për një qëllim të thjeshtë: të gjenin një rrugë drejt ushqimit dhe larg grabitqarëve. Ky funksion operativ 600-milionë-vjeçar mund të jetë ende aktiv sot, edhe pse mendja e njeriut tani kalon më shumë kohë duke gjetur “rrugë” përmes deteve të mendimeve abstrakte sesa duke u fokusuar te gjuetia dhe mbledhja e ushqimit.
Ndërsa IA vazhdon të zhvillohet me një ritëm të jashtëzakonshëm, disa teknologë kanë sugjeruar që, ndoshta, një ndërfaqe njeri-makinë mund të rrisë shpejtësinë e mendimit njerëzor. Por autorët e studimit e shohin këtë si të pamundur, pasi truri organik do të vazhdonte të filtronte çdo rritje të informacionit përmes ritmit të tij 10 bit/s.
“Paraardhësit tanë zgjodhën një mjedis ekologjik ku bota ishte mjaft e ngadaltë për të bërë të mundur mbijetesën,” shkruan Meister dhe Zheng në studim. “Në fakt, 10 bitët për sekondë janë të nevojshëm vetëm në situatat më të vështira, dhe shumicën e kohës mjedisi ynë ndryshon me një ritëm shumë më të ngadaltë.”
Pra, ndërsa IA-ja lulëzon në një mjedis të shpejtë dhe të mbushur me të dhëna, duket se truri i njeriut ndihet më rehat në korsitë e gjera dhe të ngadalta.
