Pas më shumë se nëntë muajsh në bordin e Stacionit Ndërkombëtar Hapësinor (ISS), astronautët Butch Wilmore dhe Suni Williams po përgatiten të kthehen në Tokë.
Anija kozmike Crew Dragon e SpaceX u ankorua me sukses me ISS, duke sjellë ekuipazhe të reja dhe duke i hapur rrugën kthimit të dy astronautëve, të cilët kishin qëndruar në stacion shumë më gjatë se udhëtimi i tyre i planifikuar, fillimisht tetë-ditor për shkak të problemeve teknike me anijen kozmike që i transportoi në hapësirë.
Shikoni videon, momenti kur ekuipazhi i Space X mbërrin në Stacionin Ndërkombëtar të Hapësirës:
Kthimi i Wilmore dhe Williams pritet të bëhet brenda javës, megjithëse orari varet nga kushtet e motit në Tokë, siç tha Dana Weigel, menaxhere e programit ISS: “Moti gjithmonë duhet të jetë një aleat, kështu që nëse kushtet nuk janë të favorshme, ne do të presim,” vuri në dukje ajo.
Përgatitjet për ndryshimin e ekuipazhit kanë filluar tashmë, me një periudhë tranzicioni dy-ditore gjatë së cilës astronautët në nisje do të informojnë zëvendësuesit e tyre, katër astronautë të rinj nga SHBA, Rusia dhe Japonia.
Një izolim i papritur i zgjatur në hapësirë,
Butch Wilmore dhe Suni Williams mbërritën në ISS në qershor 2024 për të testuar anijen e re kozmike Starliner të Boeing, e cila kishte për qëllim të konkurronte me Crew Dragon të SpaceX. Megjithatë, një sërë problemesh teknike – të tilla si keqfunksionimet e shtytësit dhe rrjedhjet e heliumit – ngritën shqetësime serioze për sigurinë e kthimit të tyre.
NASA, duke vendosur se nuk kishte arsye për të rrezikuar një fluturim kthimi me Starliner, vendosi t’i riatdhesonte me anijen kozmike SpaceX, duke e përafruar kthimin e tyre me ciklin e planifikuar të rrotullimit të ekuipazhit.
Dr. Simeon Barber, një ekspert në Universitetin e Hapur, theksoi koston personale të kësaj vonese: “Kur nisesh për një udhëtim pune njëjavor, nuk e pret që të zgjasë gati një vit. Mungesa e tyre sigurisht që ka pasur ndikim në jetën e tyre personale”.
Polemika politike për vonesën
Prania e zgjatur e dy astronautëve në ISS shkaktoi gjithashtu polemika politike në SHBA.
Në një intervistë të përbashkët me Fox News, Presidenti Trump dhe CEO i SpaceX Elon Musk pohuan se astronautët ishin “braktisur në hapësirë” për arsye politike.
Donald Trump u shpreh: “Duhej të qëndronin për tetë ditë. Kanë mbetur gati 300 ditë për shkak të Biden.
Elon Musk pohoi gjithashtu se vonesa e NASA-s ishte e motivuar politikisht, diçka që agjencia hapësinore amerikane e mohoi kategorikisht.
Steve Stich, drejtor i programit komercial hapësinor të NASA-s, hodhi poshtë akuzat, duke theksuar se të gjitha vendimet u morën duke pasur parasysh sigurinë e astronautëve. “Ne studiuam shumë alternativa dhe opsioni i kthimit me Crew Dragon të SpaceX ishte më i sigurti,” tha ai.
Një goditje për Boeing – Dështimi i vendimit të Starliner të NASA-s për të mos përdorur Starliner për të kthyer astronautët është një goditje serioze për Boeing, i cili kishte investuar burime të mëdha në zhvillimin e anijes.
“Për Boeing nuk është aspak mirë që astronautët që ai transportoi në hapësirë po kthehen me një anije SpaceX”, komentoi Dr. Barber, duke theksuar se ky rast do të ndikojë negativisht në reputacionin e kompanisë në sektorin e hapësirës.
Numërimi mbrapsht për kthimin
Me procedurat në fazën përfundimtare, kthimi i Butch Wilmore dhe Suni Williams në Tokë pritet të përfundojë brenda ditëve në vijim, nëse kushtet e motit e lejojnë.
NASA, megjithë vonesat dhe pengesat në mision, pohon se siguria e astronautëve ishte dhe mbetet prioriteti i saj absolut.
“Ne mezi presim t’i shohim ata të kthehen në Tokë, të sigurt dhe të shëndoshë,” tha Dr. Libby Jackson, kreu i misioneve hapësinore në Muzeun e Shkencës në Londër.
