Nga Ivana Tomço
Në mes të fushatës zgjedhore, një politikan shqiptar ka bërë një deklaratë të papërgjegjshme, e cila jo vetëm që ka ngjallur shqetësim, por ka thelluar edhe një herë dyshimet mbi vlerat dhe prioritetet e disa prej liderëve tanë politikë. Ai ka premtuar se nëse grupimi politik që ai përfaqëson do të vijë në pushtet, për të kursyer paratë e qytetarëve, do të mbyllë Televizionin Publik Shqiptar, ose do të reduktojë ndjeshëm numrin e punonjësve të tij. Dhe duke e bërë edhe më skandaloze deklaratën e tij, krahasoi rolin e Televizionit Publik me atë të një televizioni privat që në vite, për shkaqe të njohura tashmë, e ka dëmtuar Televizionin Publik dhe aktualisht mbahet me dy tre programe dhe transmeton gjithë ditën telenovela turke. Kjo deklaratë e papërgjegjshme dhe me siguri, për llogari të interesave ekonomike por jo vetëm, të të tretëve, është një gafë e madhe dhe një shkelje e rëndë e parimeve të demokracisë dhe shtetit ligjor. Televizioni Publik është një nga institucionet më të rëndësishme që garanton informim të paanshëm për qytetarët dhe mbështet zhvillimin e një shoqërie të angazhuar. Televizioni Publik është një aset kombëtar dhe një instrument i fuqishëm informimi. Për shqiptarët, ai ka një rëndësi të veçantë, pasi ky kanal ka mundësinë të ofrojë përmbajtje cilësore, të përfaqësojë të gjitha shtresat e shoqërisë dhe të ngjallë debat dhe diskutim për çështjet më të rëndësishme të shoqërisë. Pikërisht kjo i mungon televizioneve private, që shpesh kanë parësore interesa private, politike apo komerciale. Televizioni Publik ka një detyrë të shenjtë: t’i shërbejë interesave të publikut dhe jo individëve apo grupeve të caktuara. Kjo është arsyeja pse një shoqëri e shëndoshë dhe e zhvilluar ka nevojë për një Televizion Publik të fuqishëm dhe të pavarur.
Deklarata e “politikanit” në fjalë tregon një mungesë të theksuar njohurish nga ana e tij mbi rolin e shtetit dhe të institucioneve të tij në shoqëri. Ajo është një fyerje e hapur për punonjësit e Televizionit Publik, të cilët kanë kontribuar në vite me përkushtim dhe profesionalizëm për të ofruar përmbajtje cilësore dhe të vlefshme dhe për të promovuar vlera të qytetërimit demokratik. Ata punojnë me përkushtim çdo ditë për të ruajtur një nivel të lartë performance, për të mundësuar shprehjen e mendimeve dhe për të garantuar një qasje të balancuar ndaj zhvillimeve dhe ngjarjeve në vend dhe jashtë tij, duke luftuar e duke vuajtur në vite ndërhyrjen e paskrupullt të politikës e politikanëve, e cila mesa duket, ka në mend të vazhdojë.
Sot që Shqipëria është në prag të anëtarësimit në Bashkimin Europian, është e qartë se roli i Televizionit Publik do të bëhet edhe më i rëndësishëm. Ky proces integrimi kërkon transparencë, informacion të saktë dhe të besueshëm, dhe një angazhim të thellë për të mbështetur dhe forcuar institucionet demokratike.
Televizioni Publik dhe mediat e tjera duhet të jenë të forta dhe të pavarura për të mundësuar një shoqëri të shëndoshë, ku informimi dhe debati i lirë janë të garantuar. Mbyllja apo dobësimi i funksionimit të tij është një hap prapa, një pengesë për zhvillimin e mëtejshëm të një shoqërie demokratike dhe transparente, një hap që do të dobësonte pa kthim besimin e qytetarëve tek institucionet e shtetit dhe do të hapte një rrugë për manipulimin e informacionit nga interesa të caktuara private.
Mbyllja e televizionit publik mund të sjellë pasoja të rënda për demokracinë, për disa arsye thelbësore: Qytetarët humbasin një burim të besueshëm informacioni dhe mbeten të ekspozuar ndaj manipulimit të këtij të fundit nga mediat private që ndonjëherë mund të kenë interesa të caktuara politike dhe ekonomike. Ky lloj informacioni i njëanshëm mund të dëmtojë vlerat demokratike dhe shkakton polarizim të shoqërisë.
Programet tona, si një shërbim për publikun, kanë detyrimin të ofrojnë raportime që mbulojnë aktivitetet qeveritare dhe të sigurojnë një platformë për debat të hapur dhe gjithëpërfshirës. Mbyllja e tij mund të sjellë mungesë transparence dhe kufizim të mundësive të qytetarëve për të ndjekur dhe kontrolluar veprimtarinë e politikanëve dhe institucioneve shtetërore.
Televizioni publik është një gur themeli i pluralizmit mediatik që ofron një alternativë të fortë përballë interesave private dhe komerciale. Mbyllja e tij mund të shkaktojë dominimin e mediave private që shpesh mund të kenë interesa të caktuara që bien në kundërshtim me interesat publike. Kjo bën që mediat të kontrollohen nga grupe të fuqishme ekonomike dhe politike dhe kufizon lirinë e shprehjes.
Nëse televizioni publik mbyllet, mund të krijohet një situatë ku qeveria ose partitë politike të fitojnë më shumë kontroll mbi mediat. Kjo mund të çojë në abuzim me pushtetin dhe mund të rrezikojë shumë aspekte të një shoqërie të hapur dhe demokratike.
Politika dhe politikanët duhet të luajnë një rol të rëndësishëm në ruajtjen dhe forcimin e medias publike, duke kontribuar që ky i fundit të mbetet i pavarur nga ndikimet politike dhe financiare. Kjo mund të arrihet nëpërmjet krijimit të një kuadri ligjor që garanton pavarësinë e tij dhe shmang ndikimet e mundshme të partive politike me anë të ndryshimeve dhe përzgjedhjes së stafit. Ata mund të ndihmojnë që të sigurohet financim i qëndrueshëm i televizionit publik, për ta mbajtur atë të pavarur nga interesat e grupeve private. Ky financim duhet të jetë i mjaftueshëm për të mundësuar zhvillimin e programeve cilësore, por të jetë njëkohësisht edhe transparent dhe i monitoruar nga organet e pavarura, për të parandaluar abuzimet.
Politikanët duhet të promovojnë një mjedis ku televizioni publik të ofrojë një gamë të gjerë programesh, përfshirë debate politike, analiza të thelluara dhe shërbime informuese që pasqyrojnë mendime të ndryshme. Kjo do të ndihmojë në ruajtjen e pluralizmit dhe në forcimin e demokracisë. Politikanët duhet të hartojnë dhe lehtësojnë politika që bëjnë të mundur formimin dhe trajnimin e profesionistëve të medias, për të siguruar që televizioni publik të mbajë një nivel të lartë profesionalizmi dhe etike në raportimin dhe analizimin e ngjarjeve. Kjo do të përmirësonte cilësinë e përmbajtjes dhe do të rriste besimin e publikut te media publike.
Dhe në fund, por jo me më pak rëndësi, programet që fokusohen në trashëgiminë kulturore, historinë dhe arsimin, janë thelbësore për ruajtjen e identitetit kombëtar. Mbyllja apo dobësimi i Televizionit Publik do të shkaktonte një krisje të rëndë në demokraci, duke dobësuar lirinë e informimit dhe transparencën.
Politika dhe politikanët kanë për detyrë ta forcojnë Televizionin Publik. Ky do të ishte hapi i drejt forcimit të demokracisë dhe ruajtjes së të drejtave të qytetarëve për informim të lirë dhe të paanshëm.
Ky “politikan” me deklaratën e tij tregon se nuk e di që Televizioni Publik nuk është një strukture që nuk mund të vlerësohet thjesht për aspektet ekonomike. Ai ka një funksion të rëndësishëm, thelbësor dhe jetik për demokracinë. Televizioni Publik është një mbrojtës i të drejtave të qytetarëve, një mbikëqyrës i pushtetit dhe një edukues i shoqërisë. Nëse e mbyllim, ose e dobësojmë duke bërë që ai ta humbasë funksionin e tij, kemi humbur një nga gurët e themelit të shtetit të së drejtës dhe demokracisë.
Politika është një profesion, zotëri Agron Shehaj. Kërkohet formim, përgatitje dhe horizont i gjerë, kërkohet dashamirësi dhe dinjitet për të marrë vendimet e duhura e për të bërë deklarata të përgjegjshme. Shkollimi politik nuk është një kërkesë e domosdoshme për të bërë politikë, por është shumë i rëndësishëm për të kuptuar aspektet e ndërlikuara të menaxhimit të shtetit, të drejtat dhe detyrimet e qytetarëve dhe mënyrën se si funksionon sistemi politik.
Një politikan që e ka këtë shkollim dhe bagazh njohurish, ka më shumë mundësi për të marrë vendime të mençura. Politika ka prioritare të drejtat dhe interesat e qytetarëve, dhe politikanët duhet të kenë ndjenjë të thellë përgjegjësie ndaj komunitetit që përfaqësojnë. Kjo përgjegjësi kërkon që ata të jenë të mirëinformuar, të kenë aftësi për të marrë vendime të balancuara dhe të jenë në gjendje të komunikojnë qartë dhe me etikë, për të shmangur deklaratat që mund të ngrenë tensione dhe të dëmtojnë integritetin e procesit politik.
Shqipëria është në procesin e integrimit në Bashkimin Europian dhe çdo hap prapa në forcimin e institucioneve të saj është një veprim që mund të ndalojë zhvillimin e vendit dhe t’i japë një goditje serioze imazhit në rang ndërkombëtar. Bashkimi Europian ka në fokus vlera, të drejta, liri dhe mundësi zhvillimi të qëndrueshëm. Ne duhet t’i forcojmë dhe jo t’i dobësojmë institucionet që i garantojnë këto vlera. Në këtë kuadër, Televizioni Publik është një element kyç i këtij procesi.
Një politikan që sugjeron mbylljen ose dobësimin e Televizionit Publik është një politikan që ka humbur orientimin në misionin e tij si përfaqësues i popullit. Ky është një veprim që dëshmon qartë se ai e ka humbur besimin te një shoqëri e informuar dhe e arsimuar. Dhe mbi të gjitha, ky veprim shkel rëndë vlerat themelore të një shteti demokratik dhe duke ngjallur dyshime mbi aftësinë e tij për të udhëhequr një vend në drejtimin e duhur.
Televizioni publik nuk është pronë e asnjë politikani, por një institucion që i shërben interesave të publikut. Ai është krijuar për qytetarët dhe ka një mision të qartë: të ofrojë programe që janë në shërbim të shoqërisë, jo të interesave të ngushta të grupeve politike ose ekonomike. Ai nuk duhet të jetë i varur nga qeveritë apo politikanët që mund të kenë interes manipulimi. Nëse televizioni është i varur nga pushteti, ai mund të shërbejë si një mjet për të mbështetur fushatat politike të individëve të caktuar, duke cënuar integritetin dhe objektivitetin e medias. Ndërkohë që mediat private mund të kenë interesa komerciale dhe të ndjekin axhendat e sponsorëve të tyre, televizioni publik duhet të ofrojë një raportim të balancuar dhe të drejtë. Ai duhet të mbetet i pavarur.
