Fondi Norvegjez i Pensioneve, njëherësh fondi më i madh i investimeve në botë, regjistroi një humbje prej gati 40 miliardë dollarësh në tremujorin e parë 2025, humbja e tij më e madhe në një vit e gjysmë të fundit.
Fondi humbi 415 miliardë korona norvegjeze ose 39.72 miliardë dollarë, duke ilustruar se sa të paparashikueshëm janë bërë tregjet, madje edhe për institucionet që menaxhojnë trilionë, shkruajnë Bloomberg e CNCB.
Rastësisht, fondi menaxhohet nga Norges Bank Investment Management (NBIM) në emër të popullsisë norvegjeze. Ai u themelua në vitet 1990 për të investuar të ardhurat e tepërta nga industria e naftës dhe gazit dhe sot ajo investon në më shumë se 8600 kompani në 63 vende.
Thelbi i problemit në tremujorin e fundit ishte sektori i teknologjisë, i cili prej vitesh ishte motori i rritjes së tij. Pas një viti jashtëzakonisht të suksesshëm 2024, kur aksionet gjigante të teknologjisë sollën fitime rekord, fillimi i vitit 2025 solli një kthesë të papritur.
Aksionet e kompanive të teknologjisë u vunë nën presion për shkak të paqëndrueshmërisë së tregut global, gjë që u reflektua menjëherë në fond, rreth 70 për qind e investimeve të të cilit u investuan në aksione dhe pjesa më e madhe në kompanitë amerikane të teknologjisë.
NBIM ka aksione të mëdha në gjigantët amerikanë të teknologjisë si Meta, Alphabet, Amazon, Nvidia, Tesla dhe Microsoft.
Dobësia e tyre u theksua më tej pas një shitjeje tre-javore të aksioneve të teknologjisë në mars, kur 2.7 trilionë dollarë në vlerë tregu u fshinë nga tregu. Kjo shitje u nxit nga frika në rritje për efektet e politikave tarifore të presidentit të SHBA-së, Donald Trump.
Paqëndrueshmëria u parapri gjithashtu nga një shitje në stoqet e teknologjisë në janar, kur kompania kineze DeepSeek zbuloi modelin e saj të gjuhës në shkallë të gjerë të bazuar në inteligjencën artificiale. Ata pretenduan se e kishin zhvilluar atë me një kosto dukshëm më të ulët se liderët amerikanë si ChatGPT i OpenAI, i cili bëri që çmimet e aksioneve të kompanive të teknologjisë të fokusuara në AI, veçanërisht Nvidia, të bien.
Në periudhën janar-mars, kthimi nga investimi në aksione ishte minus 1.6 për qind. Kthimi nga investimet në obligacione ka qenë pozitiv në tremujorin e parë dhe ka arritur në 1.6 për qind. Investimet në pasuri të paluajtshme të paluajtshme sollën një kthim prej 2.4 për qind dhe ato në infrastrukturën e energjisë së rinovueshme 1.2 për qind. Kthimi total në tremujorin e parë ishte 0.6 për qind, tregoi raporti.
Në fund të marsit, fondi menaxhoi asete me vlerë 18.5 trilion korona norvegjeze, ose afërsisht 1.738 trilion dollarë. Mbi gjysma e totalit të aktiveve u vendos ende në tregun amerikan, nëpërmjet investimeve në aksione, obligacione qeveritare dhe pasuri të paluajtshme.
Pavarësisht humbjeve të mëdha, menaxhmenti i fondit i qëndron besnik strategjisë afatgjatë të investimit.
“Tremujori i parë u shënua nga luhatje të konsiderueshme të tregut. Investimet tona në kapital gjeneruan kthime negative, të ndikuar kryesisht nga dobësia e sektorit të teknologjisë,” tha kryeshefi ekzekutiv i NBIM, Nicolai Tangen.
