Nga Baki Ymeri
Jeta është një udhëtim magjepsës që nuk mund të ketë shpërblim tjetër përveç takimit me veten.
Një nga mendimet më të bukura për librin, të shkruar në rumanisht, mendoj se është ai i nënshkruar nga Mihail Sadoveanu, i cili përcaktoi një vëllim të shtypur me këto fjalë të paharrueshme: “Në këto urna të shenjta, në të cilat poetët dhe mendimtarët mbyllën zemrat e tyre. ne gjejmë atë fuqi të pavdekshme që e çon njerëzimin përpara në përparimin e tij të pandërprerë,.
Jemi përballë një të vërtete të vlefshme edhe për shkrimtarët bashkëkohorë, mes të cilëve dua të sjell sot në qendër të vëmendjes një krijuese të veçantë, zonjën Carmen Georgeta Popescu.
Si fillim, ja një intervistë që ai dha me shumë dashamirësi për agjencinë tonë të shtypit:
Si ndiheni kur lansoni një libër të ri?
– Natyrisht, ky është një moment përmbushjeje euforike dhe shpresash të mëdha për të ardhmen. Do t’ju tregoj një sekret të vogël: me çdo botim të ri të librit, të paktën gjysma e vëllimit tjetër me poezi ishte gati. Përjashtim bën rasti i romanit tim debutues “Dublu sens unic”, mbi të cilin punova gati katër vjet, gjatë të cilit u shfaqën katër librat e mi të tjerë – tre vëllime me poezi dhe një me reflektime. Megjithatë, momentet që i paraprijnë botimit të një libri të ri më duken po aq të rëndësishme dhe rrëfyese. Ndonëse jam shumë e lumtur që arrita ta mbaroj, më vjen të qaj. Është sikur dikush më ka hequr fëmijën nga gjoksi im. Sapo të shkojë në shtyp, ai libër është i lexuesve, nuk është më i imi. Unë qaj, por kjo nuk zgjat shumë. I jetoj të gjitha emocionet e mia me të njëjtin intensitet dhe nuk harroj se pa punë dhe seriozitet nuk do të arrija asgjë. Pra, i shkoj menjëherë punës – leximit dhe shkrimit. Dhe prano fjalën time: kjo më bën të lumtur!
Ku e shihni veten pas 10 vitesh?
– Mes librave dhe miqve, me familjen pranë. Nuk do t’i shkruaj kujtimet e mia kurrë, gjithçka që kam përjetuar dhe kuptuar nga ato përvoja, gjendet dhe do të gjendet në poezinë time dhe në rreshtat e personazheve të romaneve të mia. Kam mjaft projekte për të ardhmen: dy romane në punë dhe një vëllim me poezi, duke i përkthyer librat e mi në anglisht, duke i botuar në mënyrë elektronike. Më duhet të vazhdoj me kohën, apo jo? Përveç gjithë kësaj, dua të vazhdoj të gëzoj burrin, fëmijët dhe nipërit e mbesat e mia, të jem sa më afër dhe i dashur me ta. Të jemi të shëndetshëm dhe shumë të përfshirë në jetën kulturore të qytetit, të vendit dhe pse jo të botës.
Cilin shkrimtar të huaj vlerësoni më shumë? Por midis krijuesve rumunë?
– Kur lexoni shumë dhe në mënyrë të larmishme, është e vështirë të bëni lista preferencash. Më duket një padrejtësi. Nuk bëj dallime mes klasikëve dhe bashkëkohësve, rumunëve dhe të huajve, i lexoj të gjitha njësoj. Secili autor më la disa trashëgimi: disa për mendjen time kurioze, disa për shpirtin tim. Megjithatë, do të thoja se preferoj letërsinë shpirtërore, ezoterike. I lexoj me shumë kënaqësi romane psikologjike dhe historike. Kam lexuar shumë poezi. Në fund, gjithçka ka të bëjë me njerëzit, me dilemat e tyre të mëdha dhe të shumta, me ëndrrat e tyre dhe rrugën plot aventura derisa të arrijnë t’i përmbushin ose iluzionet që duken gjithmonë më mirë dhe lënë një shije të hidhur. Kjo është jeta, një udhëtim magjepsës që nuk mund të ketë shpërblim tjetër përveç takimit me veten. Do të doja të mos harroja Zhyl Vernin dhe Stanislaw Lemin dhe atyre u detyrohem imagjinatës time të pasur, të fluturoj lirshëm mes yjeve ose drejt ideve më të guximshme.
Pse një debutim kaq i vonë? Pse “Jeta si lojë”? Nëse do të mund të ktheheshit pas në kohë, a do të zgjidhnit të njëjtin titull për vëllimin tuaj debutues?
– Mendoj se kam qenë shumë i zënë për të jetuar dhe kur e them këtë, kam parasysh, nga njëra anë, dëshirën për të kuptuar botën në të cilën lëviz, për ta ndjerë atë sa më thellë, dhe nga ana tjetër, detyrat e vendit të punës, gruas dhe nënës. Poezinë e kam lexuar gjithmonë për qejf dhe ndonjëherë ato rreshta më dukeshin shumë të njohura, sikur t’i kisha shkruar. Ndoshta kështu lindi ideja për të flirtuar me poezinë. Ajo erdhi vonë, në një periudhë zbrazëtie të jetesës së jashtme. Më pas gjithçka lëvizi brenda si vuajtje, nostalgji, shpresë dhe kur gjithçka u “pjek”, poezia shpërtheu bukur dhe lehtë. Nuk mund të flas për vlerën e saj, fillimi është vetëm një pikënisje. Vlera vjen (ose jo) nga ajo që ndodh më pas.
Sa i përket titullit, patjetër që do të zgjidhja edhe këtë. “Jeta si lojë” nuk është thjesht një titull libri, është e vërteta tek e cila arrita gradualisht. Kam pasur shumë gëzime ndër vite, ndaj kuptova që jeta është si një lojë. Një lojë sublime që ma merr mendjen
Çfarë është një poet, në fund të fundit? A ka ai një vend të përcaktuar mirë në këtë botë?
Unë do t’ju përgjigjem me një citim nga një ese e shkruar nga unë për këtë temë:
“Çfarë mund të jetë më i trazuar dhe më i dëshpëruar në këtë botë se shpirti i poetit? Atij gjithmonë i mungon hapësira, ajri. Duhet thënë kaq shumë me kaq pak fjalë! Dhe ato përqendrime emocionesh dhe mendimesh ushqehen prej saj, vijnë si ujëra nga të gjitha anët. E godasin, ndonjëherë ia lajnë edhe frikën se nuk do të mund t’i rezistojë deri në fund ose se gjesti i tij për të shtrirë dorën drejt gjithë botës do të jetë i kotë. Por e gjithë kjo ndodh brenda, e paparë dhe pothuajse e padyshuar nga askush. Ai është vendi i tij, stacioni nga ku niset drejt njerëzve me guxim, si burimi nga mali”.
Këto janë mendimet e poetes Carmen Georgeta Popescu.
Ashtu si ju, kur e lexoni këtë dialog, dhe unë nga ana ime kur pata rastin ta bëj, u gëzova, joformalisht, me ndjenja autentike, që kam para vetes një krijues në kuptimin e vërtetë të fjalës. Mund ta keni vënë re, ai shprehet në një moment se nuk mund të flasë për vlerën e librave që i takojnë. Por ne mundemi. Dhe jo vetëm tregojmë se cilat janë argumentet e kësaj vlere, por edhe i nxjerrim në pah, duke përfshirë edhe këtë përpjekje publicitare, në mënyrë që valë të reja lexuesish t’i njohin. Të gjithë janë të ftuar, siç përmendi Carmen Georgeta Popescu, në “një udhëtim magjepsës që nuk mund të ketë shpërblim tjetër përveç takimit me veten”.
Argumentet janë të shumta, ndër to ndjeshmëria në mendim, kurvëria dhe qartësia në shprehje, përgjithësisht tema shumëvjeçare të trajtuara në faqet e saj, pastaj fuqia e punës dhe mbi të gjitha një talent i dukshëm, qoftë edhe nga një distancë e madhe.
Ne ju dëshirojmë lexuesve fat në këtë përvojë të tmerrshme, dhe autorit shëndet të mirë, forcë dhe arritje të reja. Për sa i përket realiteteve familjare. Por edhe në veprimtarinë e tij letrare.
